Tăng năng suất lao động gắn với chuyển đổi số, KHCN, ĐMST

Sáng 26/5 tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ tham dự Diễn đàn “Nâng cao năng suất lao động Quốc gia năm 2024” do Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam tổ chức. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Tháng Công nhân năm 2024 và là hoạt động tiêu biểu chào mừng kỷ niệm 95 năm thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2024).

Đến dự Diễn đàn, có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, các ông/bà: Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội; Nguyễn Thúy Anh, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội; Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; Nguyễn Đình Khang, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam; Phạm Tất Thắng - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Dân vận Trung ương; Trần Sỹ Thanh - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội. Cùng dự còn có các đồng chí lãnh đạo các Ban Xây dựng Đảng Trung ương; Lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; lãnh đạo Ủy ban của Quốc hội; lãnh đạo Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; lãnh đạo một số địa phương lãnh đạo một số tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp (DN), cơ sở giáo dục đại học, cơ sở đào tạo nghề.

Đặc biệt, dự Diễn đàn có 450 cán bộ, đoàn viên công đoàn, công chức, viên chức, trong đó có 95 công nhân lao động tiêu biểu về sức sáng tạo, năng suất cao được lựa chọn từ các ngành, địa phương, đơn vị trong cả nước.

Phát biểu đề dẫn tại Diễn đàn, ông Nguyễn Đình Khang, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết, thực hiện Thông báo số 77-TB/TW ngày 24/2/2012, kết luận của Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc đồng ý tháng 5 hàng năm là Tháng Công nhân, từ năm 2016, các chương trình gặp gỡ, đối thoại, trao đổi giữa Thủ tướng Chính phủ với đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động và các cấp công đoàn cả nước đã trở thành hoạt động thường niên nhằm thúc đẩy sự quan tâm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội giải quyết các vấn đề của công nhân, chăm lo xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh. Tháng Công nhân cũng là dịp tuyên truyền sâu rộng vai trò, sứ mệnh và tiếp tục phát huy, khẳng định vị trí tiên phong, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của giai cấp công nhân Việt Nam. Đây cũng là sự cụ thể hóa nội dung thực hiện Quy chế về mối quan hệ công tác giữa Chính phủ và Tổng LĐLĐ Việt Nam.

Trong những năm qua, Chính phủ và Tổng LĐLĐ Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ, triển khai có hiệu quả nhiều hoạt động, giải pháp nhằm giải quyết những vấn đề cấp thiết liên quan tới việc làm, thu nhập, đời sống, an ninh, an toàn của công nhân lao động; xây dựng giai cấp công nhân hiện đại, lớn mạnh; góp phần quan trọng vào thành tựu chung của đất nước.

3 "đẩy mạnh", 3 "tiên phong", 3 "bứt phá"

Tại Diễn đàn, Thủ tướng đã trực tiếp lắng nghe các đại biểu tham luận, trao đổi và trả lời người lao động (NLĐ) về các nội dung tăng năng suất lao động (NSLĐ). Theo Thủ tướng, trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, trong khi cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và khoa học công nghệ (KHCN) phát triển bùng nổ, thay đổi hàng ngày, nâng cao NSLĐ trở thành một vấn đề rất quan trọng, mang tính sống còn đối với tất cả các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Thủ tướng nhấn mạnh NSLĐ là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng - là một trong những thước đo quan trọng nhất để đánh giá, so sánh trình độ phát triển giữa các quốc gia, cũng như giữa các lĩnh vực, địa phương trong từng quốc gia.

Lịch sử kinh tế thế giới chứng minh NSLĐ là yếu tố quyết định đến sự thành công hay thất bại của từng quốc gia, dân tộc trong quá trình phát triển. Nhà Lãnh tụ cộng sản vĩ đại Karl Marx đã từng khẳng định: NSLĐ là cái đảm bảo cho sự thắng lợi của trật tự xã hội này đối với một trật tự xã hội khác. Gần đây, Nhà kinh tế học đoạt giải Nobel kinh tế Paul Krugman đã tổng kết: "Năng suất không phải là tất cả nhưng nó gần như là tất cả".

Trong thế giới ngày nay, tăng NSLĐ là một trong những nhân tố quan trọng nhất để các nước đang phát triển nỗ lực vươn lên, hướng đến phát triển nhanh và bền vững, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Thủ tướng đề nghị Tổng LĐLĐ Việt Nam, toàn thể các đoàn viên, NLĐ, Công đoàn các cấp, cộng đồng DN cùng các bộ, ngành, địa phương cùng chung tay tập trung thực hiện: 03 đẩy mạnh, 03 tiên phong, 03 bứt phá để góp phần thúc đẩy tăng NSLĐ.

"03 đẩy mạnh" bao gồm:

(1) Đẩy mạnh hoàn thiện khung khổ pháp lý, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thúc đẩy DN phát triển, phát huy mạnh mẽ tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo (ĐMST).

(2) Đẩy mạnh huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển cả từ bên trong và bên ngoài, nhất là hợp tác công tư, thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc.

(3) Đẩy mạnh thực hiện đột phá chiến lược về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao gắn với KHCN, ĐMST để tạo nền tảng cho tăng NSLĐ.

"03 tiên phong" bao gồm: (1) Tiên phong trong chuyển đổi số (CĐS), chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, các ngành, lĩnh vực mới nổi, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; (2) Tiên phong trong hội nhập quốc tế, tận dụng tốt mọi cơ hội, phát huy tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh (SXKD); (3) Tiên phong trong các phong trào thi đua tăng NSLĐ, phát huy sáng kiến về quản lý, tổ chức SXKD, cải tiến kỹ thuật, thúc đẩy mạnh mẽ các sáng kiến tăng NSLĐ.

"03 bứt phá" bao gồm: (1) Bứt phá về phát triển nguồn nhân lực, nhất là đào tạo nhân lực chất lượng cao và dạy nghề; (2) Bứt phá về KHCN, ĐMST, nhất là trong những ngành, lĩnh vực mới nổi như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, trí tuệ nhân tạo (AI), chip bán dẫn, hydrogen…; (3) Bứt phá về môi trường lao động, bảo đảm xanh, sạch, đẹp, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ.

CĐS và ứng dụng KHCN tăng NSLĐ

Tham luận tại Diễn đàn, bà Vũ Thị Mai, Giám đốc nhân sự Tập đoàn Viettel cho biết việc duy trì NSLĐ cao là một trong những cơ sở quan trọng để Chính phủ quyết định ban hành một Nghị định riêng về tiền lương cho Viettel và đây cũng đã trở thành tiền đề quan trọng giúp Viettel có được những thành tựu như ngày hôm nay.

Năm 2023, NSLĐ theo doanh thu của toàn Tập đoàn là hơn 4,1 tỷ đồng/người/năm. Trong đó, tại 1 số đơn vị viễn thông, công nghệ số thì con số này là hơn 9 tỷ đồng/người/năm, tương đương với các DN tiên tiến trên thế giới cùng lĩnh vực (Orange-Pháp, Telefornica-Tây Ban Nha).
Từ thực tiễn triển khai, bà Vũ Thị Mai chia sẻ một số giải pháp để thúc đẩy NSLĐ với 03 trụ cột chính là Nhân lực, Công cụ và Cơ chế chính sách. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, chất lượng nguồn nhân lực mang ý nghĩa quyết định đến việc thúc đẩy, nâng cao NSLĐ. Viettel chú trọng lựa chọn những nhân sự phù hợp trên cả 3 khía cạnh: kiến thức, kỹ năng và thái độ. Việc tuyển dụng hay bổ nhiệm cán bộ quản lý các cấp ngoài dựa trên năng lực, thành tích thì cần cả yếu tố phù hợp với văn hóa. Nhờ đó, Viettel luôn tuyển chọn được các nhân sự không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn có tinh thần sẵn sàng dấn thân, cống hiến.

Kết quả là, Viettel hiện đang sở hữu đội ngũ hàng nghìn nhân sự chất lượng cao trong các ngành viễn thông, nghiên cứu công nghệ cao, làm chủ việc thiết kế, vận hành mạng lưới trên toàn cầu, các công nghệ 4G, 5G hay đội ngũ 300 chuyên gia an ninh mạng, có tuổi đời rất trẻ nhưng đã giành được nhiều giải thưởng uy tín trên thế giới. Viettel cũng là DN dẫn đầu về số lượng sáng chế tại Việt Nam với 142 bằng bảo hộ trong nước, 17 bằng bảo hộ tại Mỹ và hơn 220 công nghệ lõi.

Thứ hai, CĐS mạnh mẽ, áp dụng những công nghệ mới nhất trong hoạt động SXKD như AI, phân tích dữ liệu lớn. Tại Viettel, các hệ thống, công cụ được xây dựng xuyên suốt, đồng bộ để từ cán bộ lãnh đạo đến từng NLĐ đều có thể sử dụng. Người bán hàng trực tiếp thông qua ứng dụng mBCCS có thể biết được chỉ tiêu được giao, kết quả bán hàng và mức thu nhập là bao nhiêu. CBQL có thể dựa trên dữ liệu kinh doanh được cập nhật chính xác để kịp thời ra quyết định.

Trong hoạt động chăm sóc khách hàng, trợ lí ảo AI đã được đưa vào sử dụng thông qua các cuộc gọi video KYC xác thực khách hàng với gần 10 triệu cuộc gọi, hàng chục triệu lượt giải đáp khách hàng tự động 24/7, giúp tiết kiệm khoảng 60 tỷ đồng mỗi năm. Kể cả những ngành trước đây được coi là truyền thống như Bưu chính, Viettel đã đưa vào vận hành hệ thống chia chọn thông minh, sử dụng robot tự hành AGV góp phần tăng sản lượng lên 3,5 lần và tối ưu đến 60% nhân sự.

Thứ ba, về các cơ chế chính sách tạo động lực, khuyến khích ĐMST, tăng NSLĐ và trao cơ hội phát triển cho NLĐ dựa trên 05 yếu tố chính gồm: Môi tường làm việc; Văn hóa giao việc khó, mang tính thách thức cao để CBNV có cơ hội dấn thân, thể hiện khát vọng cống hiến cho tổ chức và xã hội; Có cơ chế lương thưởng, đãi ngộ phù hợp với năng lực và thành tích đóng góp để CBNV yên tâm công tác; Chú trọng đến hoạt động đào tạo và phát triển nhất là thông qua luân chuyển công việc; Tạo dựng lộ trình phát triển bản thân để CBNV có cơ hội thăng tiến.

Đầu tư công nghệ hiện đại và có kỹ năng làm việc trong thời đại 4.0

Ông Đặng Tuấn Tú, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty Changshin Việt Nam cho biết Công ty Chang shin Việt Nam là DN 100% vốn đầu tư Hàn Quốc, chuyên sản xuất giày thể thao Nike, đi vào hoạt động từ năm 1995 với 38.495 đoàn viên/38.500 lao động, tỷ lệ tập hợp đạt 99,9%. Ông Tú đề xuất trong thời đại công nghệ 4.0 để thúc đẩy tăng NSLĐ các DN cần phải đầu tư máy móc công nghệ hiện đại thay thế cho những công việc thủ công lạc hậu, quan tâm đào tạo nâng cao tay nghề cho NLĐ.

Ông Tú đề nghị Chính phủ cần hoàn thiện đồng bộ môi trường pháp lý, tạo điều kiện giảm thuế các mặt hàng nhập khẩu máy móc, thiết bị hiện đại, quy trình nhập khẩu đơn giản và linh hoạt.

Từ thực tế SXKD ở tất cả các DN trên thế giới, ông Mai Thiên Ân, đoàn viên công đoàn cơ sở Công ty TNHH Intel Products Việt Nam, có trụ trở tại TP. Hồ Chí Minh cho biết rèn luyện tác phong công nghiệp, nâng cao ý thức, kỷ luật lao động cho NLĐ là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao NSLĐ, nhất là trong bối cảnh cuộc CMCN 4.0 đặt ra yêu cầu cao về chuyên môn hóa và tuân thủ quy trình đối với NLĐ trong quá trình sản xuất.

"DN muốn nâng cao chất lượng sản phẩm và thương hiệu đòi hỏi NLĐ phải có trình độ học vấn, tay nghề, kỹ năng mềm và ý thức lao động tốt. NLĐ muốn nâng cao thu nhập cho bản thân phải có kỹ năng nghề nghiệp, thái độ, ý thức và tác phong tốt", ông Mai Thiên Ân nhấn mạnh.

Mặc dù là công ty đa quốc gia, nhưng với nhân sự phần lớn là người Việt Nam, công ty Intel Products Việt Nam cũng gặp các vấn đề như trên, tương tự những DN khác. Ban lãnh đạo và công đoàn đã phối hợp để thực hiện rèn luyện tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động cho nhân viên thông qua nhiều hoạt động:

Thứ nhất, tổ chức đào tạo và chia sẻ kiến thức về pháp luật, nội quy lao động, quy định của công ty cho NLĐ;

Thứ hai, tuyên truyền và tuyên dương khen thưởng;

Thứ ba, xây dựng các quy trình hỗ trợ và hệ thống kiểm soát: Xây dựng nội quy lao động rõ ràng và được lưu trữ trên trang Intranet nội bộ, nơi mà NLĐ luôn có thể tìm thấy dễ dàng; Quản lý được yêu cầu phải gương mẫu./.