Thúc đẩy giao dịch điện tử an toàn thông qua Cổng kết nối ký số tập trung

Mô hình kết nối cổng eSign

Theo khoản 12 Điều 3 Nghị định 42/2022/NĐ-CP ngày 24/6/2022 quy định về việc cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến (DVCTT), cổng kết nối dịch vụ chứng thực chữ ký số (CKS) công cộng do Bộ TT&TT xây dựng là hệ thống thông tin kết nối đến các tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực CKS công cộng (CA công cộng) và tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực CKS chuyên dùng Chính phủ.

Mô hình kết nối giữa cổng eSign, cổng dịch vụ công (DVC) và các CA công cộng được mô tả tại Hình 1. Để thực hiện ký số khi tham gia thủ tục hành chính, công dân (người dùng của cổng DVC) cần có CKS (có thể đăng ký ở các CA công cộng).

Cổng DVC sau đó chỉ cần kết nối với cổng eSign, cổng eSign sẽ gửi yêu cầu ký đến CA công cộng mà công dân là thuê bao. CA công cộng tương ứng sẽ xác thực ký với công dân theo hệ thống cung cấp dịch vụ riêng.

Sau khi đã xác thực và kích hoạt ký, CA công cộng sẽ trả kết quả ký về cho cổng eSign, cổng eSign sẽ kiểm tra chữ ký và trả kết quả cho cổng DVC. Đối với công dân tham gia cổng DVC, giao diện duy nhất là giao diện của cổng DVC. Đơn giản hóa và tăng cường hiệu quả của các giao dịch điện tử

Nói về vai trò của cổng eSign, ông Lê Nam Hà, Trung tâm chứng thực điện tử quốc gia (NEAC) (Bộ TT&TT) cho biết nhằm khuyến khích, thúc đẩy người dân sử dụng dịch vụ ký số từ xa khi thực hiện các thủ tục hành chính (TTHC) trên môi trường điện tử, NEAC đã nỗ lực xây dựng và triển khai tích hợp eSign với các hệ thống thông tin giải quyết TTHC trên phạm vi cả nước.

Tính đến cuối tháng 8/2024, 63/63 địa phương, 14/22 bộ và cơ quan ngang bộ đã được kết nối, tích hợp thành công với cổng eSign. Tổng số lượt kết nối đến eSign trên cả nước đạt gần 30 triệu lượt. “Cổng eSign là giải pháp mới giúp đơn giản hóa và tăng cường hiệu quả của các giao dịch điện tử”.

Ông Lê Nam Hà cho biết trước đây khi kết nối đến các CA để ký số thì phải kết nối trực tiếp đến CA, do đó bất cập là phải chuyển đổi, tuân theo mẫu ký của CA đó. Để giải quyết bất cập đó, NEAC đã xây dựng cổng eSign. Cổng này chính là cổng trung gian để kết nối giữa những CA công cộng và những tổ chức muốn sử dụng dịch vụ để thuận tiện trong việc sử dụng CKS. Hiện, cổng mới chỉ đang áp dụng cho CKS từ xa và sắp tới NEAC sẽ nâng cấp cổng eSign để có thể ký số sử dụng USB Token hoặc ký khác thông qua cổng này. Những ký số giao dịch thông qua cổng này đều được xác nhận bởi NEAC.

Về quy định, năm 2022, Bộ TT&TT đã ban hành Quyết định số 769/QĐ-BTTTT ngày 27/4/2022 hướng dẫn kết nối ứng dụng sử dụng CKS với các CA công cộng đối với hình thức ký số từ xa. Tuy nhiên, quyết định 769/QĐ-BTTTT, khuyến khích các DN, tổ chức có thể kết nối trực tiếp với các CA nếu DN, tổ chức chỉ có nhu cầu kết nối với 1 CA đó.

Sau đó, NEAC đã ban hành công văn 936/BTTTT-NEAC ngày 22/3/2023 về việc hướng dẫn, tích hợp tính năng ký số vào cổng DVC, cũng chính là hướng dẫn, kết nối qua Cổng kết nối dịch vụ chứng thực CKS công cộng eSign.

Hiện nay, eSign đã kết nối 63/63 địa phương trên cả nước. Ở Bình Dương, số lượng kết nối qua cổng eSign đã lên 10 triệu bởi trung tâm TTHC công của tỉnh lớn và xử lý rất nhiều giao dịch mỗi ngày. Sau đó đến TP. HCM, Huế, Sóc Trăng, Quảng Ngãi là 4 tỉnh, thành có số lượng kết nối nhiều nhất thông qua cổng eSign. Đối với cấp bộ, ngành, Văn phòng Chính phủ Cổng DVC Quốc gia có lượt kết nối cao nhất.
 
Hiện tại, NEAC đang thực hiện việc sửa đổi Quyết định 769/QĐ-BTTTT, công văn 936/BTTTT-NEAC. Những văn bản này sẽ thống nhất chuẩn kết nối chung và tạo điều kiện cho các tổ chức dân sự, các tổ chức cung cấp dịch vụ có thể dễ dàng sử dụng CKS qua cổng này.

Song song với việc thay đổi hướng dẫn quy định, ông Lê Nam Hà cho biết NEAC đang phát triển các tính năng CKS khác. Ngoài hình thức ký số bằng USB Token hotline, NEAC đã phát triển thêm một số tính năng khác để đảm bảo cho giao dịch ký số hotline có thể xác thực. Sắp tới, cổng eSign sẽ được nâng cấp lên để phục vụ nhiều hơn nữa người dân và DN, đồng thời mở rộng cho các giao dịch ký số ngoài giao dịch sử dụng dịch vụ hành chính công./.